Horlama
Horlama nedir?
Horlama uykuda daralmış olan üst solunum yolundan solunum esnasında havanın geçerken oluşturduğu türbülans nedeniyle üst solunum yolu dokularının titreşimi ile oluşan sestir.
Horlama bir hastalık mıdır?
Horlama bir hastalıktır. Horlaması olduğu halde uyku apnesi olmayan kişilerde kalp hastalıkları başta olmak üzere pek çok hastalıkların görülme sıklığı daha fazladır. Horlamanın kendisi tek başına bir hastalık olmakla birlikte horlama aynı zamanda uyku apne sendromunun en önemli bulgularından biridir. Yani horlama hem bir hastalık hem de önemli bir hastalığın belirtisidir.
Horlama nasıl tedavi edilir?
Horlama hastaları öncelikle beraberinde uyku apne sendromu varlığı açısından dikkatlice araştırılmalı ve gerekiyorsa hasta uyku testinden geçirilmelidir. Hastada uyku apne sendromu saptanmaz ise horlama genellikle KBB uzmanları tarafından uygulanan bazı cerrahi girişimler, radyofrekans gibi yöntemler ve diş hekimleri tarafından uygulanan ağız içi aparatlar ile tedavi edilebilirler.
Uyku Apnesi
Uyku apne sendromu nedir?
Uyku apne sendromu uyku sırasında tekrarlayan üst solunum yolundaki daralmalar veya tıkanmalar nedeniyle soluk almada kesilmeler ve bu durumun neden olduğu gündüz aşırı uyku isteği gibi klinik sorunlar ile karakterli bir sendromdur.
Uyku apne sendromu hangi sıklıkta görülür?
Uyku apne sendromu dünya genelinde %3 oranında görülmektedir. 50 yaşın üstündeki fazla kilolu erkeklerde %50 civarında görülmektedir.
Uyku apnesi tedavi edilmezse ne olur?
Uyku apne sendromunun tüm ölümlerin yaklaşık yarısından sorumlu olan hastalıkların gelişiminden sorumlu olduğu düşünülmektedir. Uyku apne sendromunun olumsuz etkilerini erken dönem ve geç dönem etkiler olarak inceleyebiliriz. Erken dönemde genellikle kalitesiz ve yetersiz uykuya bağlı olarak ortaya çıkan gündüz aşırı uyku ihtiyacı, unutkanlık, dikkatsizlik, sinirlilik, depresyon ve kolay kaza yapma gibi sorunlardır. Kazalar sadece trafikte değil aynı zamanda evde ve iş yerinde de oluşabilir. Dünyada uyku apneliler normal insanlara göre 3-7 kat daha fazla trafik kazası yapmaktadırlar. Geç dönemde ise en önemli olumsuz etkileri damar sistemi üzerinedir. Özellikle kalp ve beyin damarları en çok etkilenen damarlardandır. Uyku apne sendromu kalp krizlerinden %35-65 oranında sorumludur. Uyku apne sendromlu hastaların önemli kısmında hipertansiyon (yüksek tansiyon) gelişir. Uyku apne sendromlu hastalarda gece ve sabah migren atakları görülebilir. Hem erkeklerde hem de kadınlarda cinsel isteksizlik oluşabilir ve erkeklerde impotans (iktidarsızlık) görülebilir. Kısacası uyku apne sendromu tedavi edilmediği taktirde hemen her organ ve sisteme ait sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir.
Bende Uyku apnesi olduğunu nasıl anlayacağım?
Uyku apnesinin 3 önemli belirtisi horlama, tanıklı apne (hastanın uyurken nefesinin durduğunun veya zorlandığının izlenmesi) ve gündüz aşırı uyku halidir. Hastaların yaşadıkları diğer yakınmalar aşağıdadır:
- Yeterli süre uyumasına rağmen sabahları zor uyanma. Yorgunluk hissi.
- Yeterli süre uyumalarına rağmen gün içinde uykulu hissetme.
- Horlamalarının diğer odalardan bile duyulabilecek kadar şiddetli olması.
- Gece içinde nefes alamama hissi ile uyanma.
- Uykuda nefesimin durduğunun izlenmesi.
- Gece içinde en az bir kez tuvalete gitme ihtiyacının olması.
- Geceleri baş, boyun veya göğsümde terleme
- Sabah ağız kuruluğu ile uyanma
- Sabah baş ağrısı ile uyanma.
- Toplantılarda, okurken veya TV seyrederken uyuyakalma.
- Uykululuk nedeniyle eskisi kadar uzun süre araba kullanamama.
- Gün içinde zaman zaman dayanılmaz uykululuk atakları yaşama.
Uyku apnesi kimlerde sıktır?
Uyku apnesi erkeklerde, şişmanlarda ve yaş ile birlikte daha sık görülmekle birlikte kadınlarda, zayıf kişilerde ve çocuklarda da görülmektedir. Özellikle kısa ve kalın boyunlu kişilerde, alt çenesi daha küçük ve geride olanlarda, bademcikleri büyük, dili büyük olanlarda daha sık görülür. Ayrıca sinüziti ve reflüsü olan hastalarda da apne görülme sıklığı artmıştır.
Kendinizde uyku apnesinden şüpheleniyorsanız ne yapmalısınız?
Kendinizde uyku apne sendromundan şüpheleniyorsanız en kısa zamanda bir uyku merkezine başvurarak bu konuda uzman hekimler tarafından kontrolden geçerek ihtiyaç duyulur ise uyku testinden geçerek uyku apnesi yönünden test olmanız gerekir.
Uyku apnesi nasıl tedavi edilir?
Genel önlemler
Fazla kilosu olan hastaların zayıflaması, sigara kullananların sigarayı bırakmaları, uyumadan en fazla 4 saat önce alkol almayı bırakmaları, uyku verici ve antihistaminik içeren ilaçların kullanımının tekrar gözden geçirilmesi, sırtüstü yatınca hastalığı ortaya çıkan hastalarda sırt üstü yatmanın engellenmesi gibi önlemlerin alınması gerekir. Ancak bu önerilerin alınması genellikle hastalığın iyileşmesi için yeterli olmamakla birlikte tedavinin kolaylaşmasını sağlar.
Pozitif Havayolu Basınç (PAP) Tedavisi
PAP Cihazı, burun ve/veya ağızdan pozitif basınçlı hava vererek üst solunum yolunun kollabe olmasını engelleme amacıyla kullanılan bir cihazdır. Tüm dünyada milyonlarca uyku apne hastası bu cihazları konforlu bir şekilde kullanmaktadırlar.
PAP cihazı nasıl çalışır?
CPAP sabit basınç üretmeyi amaçlayan bir cihazdır. Cihaz içindeki tribün sayesinde pozitif basınç üretir, basınç sensörleri sayesinde hortum ve maske içindeki basıncı ölçerek sabit basınç sağlamak amacıyla hortum içinde basınçlı hava verir. Bir maske aracılığı ile basınçlı hava hastanın üst solunum yoluna uygulanır.
PAP tedavisinin faydaları nelerdir?
CPAP uyku apne sendromu nedeniyle bozulmuş olan vücut fonksiyonlarının tümünü düzeltir. CPAP ayrıca uyku apne sendromu olmasa bile kalp yetmezliği olan hastalarda kalp yetmezliği tedavisinde ve hamilelerde preeklampsi tedavisinde kullanılabilmektedir.
PAP maskelerinin önemi
PAP maskesi hastalar açısından tedavinin en önemli unsurudur. Çünkü PAP tedavisinin en önemli sorunu hastaların tedaviyi kabul etmesi ve tedaviyi sürdürmesi konusundadır. PAP tedavisi ile ilgili en sık karşılaşılan sorun PAP maskesi ile ilgilidir. İyi seçilmiş ve hastanın rahatlıkla kullandığı bir maske PAP tedavisinin hasta tarafından kabul edilebilirliğini ve sürdürülebilirliğini artırır.
Isıtıcı ve nemlendiricinin önemi
Üst solunum yoluna uygulanan hava basıncı tedavisi ile hava akım hızında artış burunun solunan havayı nemlendirme fonksiyonunu tam olarak yapmasını engeller. Burun ve boğazda kuruma ve soğuğa bağlı sorunlar ısıtıcı nemlendirici aparatlar ile düzeltilebilir. Uyku apne sendromu nedeniyle PAP tedavisi kullanacak tüm hastalara ısıtıcı nemlendirici fonksiyonu kullanması önerilmektedir.
Cerrahi
Uyku apne sendromu nedeniyle uygulanan cerrahi girişimler çeşitlilik arz etmektedir. Burun cerrahileri, küçük dil ve yumuşak damağa yönelik girişimler, dile yönelik girişimler ve bu bölgelere radyofrekans uygulamaları ilgili kulak burun boğaz hekimleri tarafından uygulanmaktadır. Seçilmiş hastalarda uygulanan uygun cerrahi girişimler başarı ile sonuçlanabilmektedir.
Ağız içi araç Seçilmiş hastalarda horlama ve uyku apnesi tedavisinde kullanılan ve genellikle alt çeneyi veya dili ön tarafta tutmayı amaçlayan aparatlardır. Diş hekimleri tarafından yapılmaktadır.